Dita e Kanadasë

Dita e Kanadasë ,  Një Komb që Kërkon të Kuptojë Vetveten”

1 korriku, që në kalendar njihet si Dita e Kanadasë, është shumë më tepër se një paradë flamujsh të kuq e të bardhë, se fishekzjarrë në mbrëmje ose buzëqeshje të fëmijëve në parqe. Është dita kur një komb i madh, me rrënjë të thella dhe degë që prekin të gjithë globin, ndalet për të parë veten në pasqyrë – pa grimin e krenarisë boshe, por me të vërtetën e historisë që shpesh është e dhimbshme.

Në vitin 1867, katër provinca vendosën të bashkoheshin në atë që u quajt “dominion” – një formë e vetëqeverisjes nën hijen britanike. Por e vërteta është se ky bashkim nuk përfshiu të gjithë ata që banojnë në këto toka. Popujt autoktonë, që kishin jetuar këtu mijëra vjet më parë, nuk u pyetën, nuk u përfshinë dhe në shumë raste, u shtypën. Kanadaja u ndërtua mbi një tokë të marrë me forcë, shpesh me mashtrim, dhe kjo nuk mund të harrohet në emër të harmonisë së sotme.

E megjithatë, Kanadaja është një nga ato kombe që përpiqet ta njohë të kaluarën e vet. Përpjekjet për pajtim me komunitetet indigjene, kërkimfaljet zyrtare për shkollat rezidenciale, dhe përfshirja e zërit autokton në jetën publike, janë hapa që rrallë i ndjekin vendet me histori koloniale. Dhe kjo është ajo që e bën këtë ditë të vlefshme për gjithë botën: është dita kur kujtesa nuk shërben vetëm për krenari, por për ndërgjegjësim.

Në një botë që sot vuan nga izolimi, nga muret që ndahen në kufij, në fe, në racë apo klasë, Kanadaja ofron një model jo të përsosur, por të mundshëm. Një komb që bashkon mbi 200 etni të ndryshme, që e konsideron shumëllojshmërinë jo si kërcënim, por si pasuri. Ky model – i vështirë, i brishtë, por i vërtetë – mund të jetë një mësim për çdo shoqëri që dëshiron të jetojë me dinjitet në një shekull global.

Dita e Kanadasë nuk është një kartolinë perfekte. Është një faqe e hapur në librin e një kombi që, më shumë se të festojë, dëshiron të kuptojë vetveten. Dhe pikërisht për këtë arsye, ajo ka vlerë për botën.