Dita e Shëngjergjit, më 6 maj, është një ndër festat më të lashta që ende mbijetojnë në kujtesën dhe praktikën kulturore shqiptare. Kjo ditë nuk është vetëm një përkujtim fetar, por një simbol i fuqishëm që lidh të kaluarën pagane me të tashmen, duke rikujtuar njeriun për lidhjen e tij të thellë me natyrën dhe ritmet e saj.
Në thelb, Shëngjergji është një festë rilindjeje. Pranvera ka marrë udhë, gjallesat zgjohen, dhe bota merr frymë ndryshe. Brenda këtij ritmi, njeriu kërkon të bashkëjetojë me forca të lashta – me barin, me diellin, me ujin e krojeve dhe me flakën e zjarrit – si pjesë e një harmonie që nuk shpjegohet, por ndjehet.
Ritet e Shëngjergjit, si larja me ujë të grumbulluar nga shtatë burime, kalimi mbi zjarr, mbledhja e luleve dhe barërave për kurim a fat, janë shenja të një mënyre të të jetuarit që është e ngulitur thellë në kujtesën shpirtërore të njerëzve. Kjo mënyrë jetese pagane nuk është e pafe, por është një formë e hershme dhe e ndjeshme besimi – një përulje ndaj të panjohurës, një dialog i heshtur me natyrën.
Në një botë moderne ku teknologjia e ka zbehur lidhjen me tokën dhe me vetveten, festa si Shëngjergji janë kujtesë e gjallë. Ato na ftojnë të mendojmë: A jemi ende të lidhur me natyrën? A dëgjojmë ende gjuhën e saj? A kemi ndjeshmëri për jetën si rit, jo thjesht si rendje?
Nëse përgjigjja është po, atëherë brenda nesh rreh ende zemra e një njeriu të lashtë, të mençur, që e di se njeriu nuk është zot i tokës, por biri i saj.
