“Idioti” nga Fjodor Dostojevski është një kryevepër e pavdekshme, një roman që trajton tema të thella dhe komplekse.
Protagonisti, Princi Mishkin, kthehet në Rusi pasi ka qenë në një sanatorium për të trajtuar sëmundjen e tij: epilepsinë. I vetëdijshëm për përkohësinë e jetës dhe dhimbjen që shpesh e shoqëron, Princi ynë, i pastër në zemër, do të jetë i sjellshëm dhe i dhembshur me të gjithë ata që takon, pa kërkuar asgjë në këmbim. Megjithatë, mirësia shpesh bën që bota të përfitojë nga ata që e praktikojnë atë me bindje. Kur Princi bie marrëzisht në dashuri me Nastasja Filipovën, një grua e bukur me një reputacion të dyshimtë, ngjarjet ndërlikohen. Nastasja Filipova, e cila jeton në luks falë burrave me të cilët shoqërohet, do të përpiqet ta ndalojë Mishkinin që të komprometohet për një dashuri që, sipas saj, nuk është e denjë për të. Fundi tragjik zbulon se si ekuilibri i brishtë midis së mirës dhe së keqes anon gjithmonë nga kjo e fundit.
“Idioti” eksploron pafajësinë dhe pastërtinë e shpirtit në një botë të pangopur dhe të korruptuar. Princi Mishkin, me mirësinë e tij çarmatosëse, përfaqëson një zog të rrallë të destinuar për disfatë. Pavarësisht pesimizmit të nënkuptuar, romani është tërheqës dhe magjepsës. Dostojevski paraqet një Rusi të korruptuar, ambicioze dhe mizore, në kontrast të fortë me shpirtin e mirë të Mishkinit.
Një vepër që meriton të lexohet dhe të reflektohet. Eleganca e saj stilistike, thellësia e personazheve dhe tema qendrore e bëjnë këtë roman një kryevepër të përjetshme.
Fjodor Mihajlloviç Dostojevski lindi në Moskë më 11 nëntor 1821. Djali i një mjeku ushtarak dhe një nëne nga një familje fisnike dhe shumë fetare, Dostojevski ishte i destinuar për një karrierë ushtarake. Megjithatë, pasioni i tij i vërtetë ishte letërsia. Pas përfundimit të studimeve në inxhinieri ushtarake, ai hoqi dorë nga karriera dhe shkroi romanin e tij të parë, “Njerëz të Varfër,” i cili pati një sukses të madh. Gjatë jetës së tij, Dostojevski prodhoi një sërë veprash psikologjike që eksploruan kompleksitetin e gjendjes njerëzore. Ndër kryeveprat e tij më të njohura janë “Krim dhe Ndëshkim,” “Vëllezërit Karamazov” dhe të tjera.
